Czy drewno kiedyś się skończy?

Jeśli pracujesz w drewnie, to zapewne nie raz zastanawiałeś się, jakie są właściwości mechaniczne tego materiału. Czy jednak kiedykolwiek myślałeś o nim w kontekście ekologicznym? I wreszcie, czy zadałeś sobie pytanie, czy drewna może kiedyś zabraknąć? Myślę, że takie pytania powinien postawić sobie każdy, kto pracuje w drewnie. Bo tylko odpowiedzialna gospodarka tym materiałem pozwoli nam zapewnić, że drewno pozostanie dostępne dla przyszłych pokoleń. Myślisz może sobie teraz, że przecież Ty amator/pasjonat/hobbysta nie masz na to większego wpływu, że to nie Twój problem. Niech się martwią o to wielkie zakłady produkcyjne, stolarnie, czy też Lasy Państwowe. Bo przecież co może zdziałać jednostka… Przeczytaj zatem uważnie, co mam Ci w tej sprawie do powiedzenia, a jestem pewna, że zmienisz zdanie!

Data publikacji: 4 maja 2024 r.

Czy drewno to materiał w 100% ekologiczny?

Drewno jest jednym z najbardziej ekologicznych materiałów dostępnych na rynku. Jest to surowiec łatwo dostępny i nie wymagający głębokiego przekształcania środowiska, jak to ma miejsce w przypadku wydobycia kopalin. Gdy prowadzi się gospodarkę leśną w sposób rozważny i odpowiedzialny, nie należy obawiać się wyczerpania zasobów drewna, ponieważ jest to surowiec odnawialny. Nie będziemy tu jednak roztrząsać, jak bardzo rozważnie robią to Polskie Lasy Państwowe, bo na to i tak nie mamy wpływu. Zastanówmy się raczej nad tym, na co wpływ mieć możemy!

To, co sprawia, że drewno wyróżnia się spośród innych materiałów, to jego naturalność, biodegradowalność oraz fakt, że jego negatywne działanie na nasz ekosystem jest stosunkowo niewielkie, choć nie zerowe. Należy zaznaczyć, że proces wytwarzania drewna, jego transport oraz inne czynniki związane z produkcją mogą generować emisję dwutlenku węgla i inne negatywne skutki dla środowiska, choć odpowiedzialne zarządzanie lasami oraz świadome wytwarzanie produktów z drewna mogą ten negatywny wpływ zmniejszyć. Jak zatem każdy z nas — pasjonatów ręcznej pracy w drewnie — może się do tego przyczynić?

1. Wybieraj drewno z odpowiedzialnych źródeł

Zacznij od wyboru drewna pochodzącego z certyfikowanych, zrównoważonych źródeł, które zapewniają, że każde ścięte drzewo jest zastępowane nowym nasadzeniem. Szukaj oznaczeń takich jak FSC (Forest Stewardship Council) lub PEFC (Program for the Endorsement of Forest Certification), które są dowodem na to, że drewno pochodzi z lasów zarządzanych w sposób odpowiedzialny i zrównoważony.

Lasy Państwowe w Polsce mają zarówno certyfikat FSC, jak i PEFC. To oznacza, że prowadzą gospodarkę leśną w sposób zgodny z międzynarodowymi standardami zrównoważonego rozwoju. Dzięki temu drewno z polskich lasów państwowych jest atrakcyjne dla konsumentów i firm poszukujących ekologicznych materiałów.

Co do dostępności tego drewna dla zwykłego majsterkowicza, to istnieje możliwość zakupu certyfikowanego drewna w lokalnych tartakach. Tartaki, które oferują drewno z certyfikatem, zazwyczaj mają informacje o pochodzeniu i certyfikatach na widoku lub dostępne na życzenie. Warto pytać o to przy zakupie, by upewnić się, że drewno jest rzeczywiście certyfikowane i pochodzi z odpowiedzialnych źródeł.

2. Nie marnuj drewna!

Planując swoje projekty, zwróć uwagę na efektywne rozplanowanie cięć. Dzięki temu możesz maksymalnie wykorzystać każdy kawałek drewna. To nie tylko oszczędza materiał i chroni środowisko, ale przy obecnych cenach drewna, dba również o Twój portfel! Pomyśl o wykorzystaniu mniejszych kawałków drewna do innych projektów. Oto kilka pomysłów, jak możesz je zagospodarować:

• Akcesoria kuchenne – łyżki, talerzyki czy deski do krojenia można łatwo wykonać z niewielkich kawałków drewna. Będą one świetnym pomysłem na oryginalny i ekologiczny prezent.
• Klocki dla dzieci – można je błyskawicznie zrobić z drewnianych odpadów. Wystarczy je odpowiednio zabezpieczyć specjalnym olejem, by mogły z nich bezpiecznie korzystać nawet najmłodsze dzieci.
• Biżuteria – jeśli dysponujesz drewnem o ciekawej barwie, czy rysunku, możesz zacząć z niego tworzyć oryginalne kolczyki czy wisiorki. A jeśli nie masz na to ochoty, spróbuj sprzedać takie wyjątkowe ścinki przez internet.
• Podpórki do książek – można łatwo wykonać z ciut większych kawałków drewna. Z takich akcesoriów na pewno ucieszy się lokalna biblioteka.
• Ramki do obrazów – to kolejne zastosowanie, jeśli zbywają Ci długie i cienkie kawałki kantówek.
• Podstawki pod gorące naczynia, czy kubki – bardzo proste i szybkie do wykonania, można je robić w zestawach i wykorzystać jako prezenty.
• Wieszaki na klucze, stojaki na wino, a nawet składane stołki to kolejne propozycje, a na pewno jest ich jeszcze dużo dużo więcej!

3. Zagospodaruj trociny i wióry

Trociny i wióry to nie tylko odpady drewniane, ale także wszechstronne materiały, które można wykorzystać w ogrodzie i codziennym życiu.

• Ściółkowanie ogrodu – grube wióry są doskonałe do ściółkowania roślin w ogrodzie. Pomagają utrzymać wilgoć w glebie, ograniczają wzrost chwastów i dodają estetycznego wyglądu do ogrodowych rabat. Jednak zanim wrzucisz je pod rośliny, przekompostuj je wstępnie przez kilka miesięcy. Wystarczy usypać z nich stos gdzieś w kącie ogrodu. Wstępnie skompstowane, nie zabiorą azotu roślinom.
• Ogrodowe ścieżki – tutaj również świetnie sprawdzą się grubsze wióry. Wystarczy wyłożyć najpierw przygotowane miejsce zwykłym kartonem, a na wierzch wysypać wióry. Będą one utrzymywały odpowiednią wilgotność gleby pod spodem, a także będą stopniowo oddawać wilgoć wokół, tworząc odpowiedni mikroklimat np. w ogródku warzywnym.
• Kompostowanie – trociny można kompostować i używać jako dodatek do gleby, poprawiając jej strukturę i żyzność. Szczególnie przydatne są trociny w okresie letnim, kiedy w ogrodzie przeważa zielona materia, którą należy zrównoważyć tzw. materią brązową zawierającą więcej węgla. Uważaj jednak na trociny z drewna iglastego, gdyż dłużej się kompostują i mogą wpłynąć na zakwaszenie gleby, dlatego warto kontrolować w tym przypadku PH. Ja balansuję je, dodając do kompostu popiół z kominka. Popiół ten pochodzi z drzew liściastych, więc ma działanie alkalizujące.
• Wypełniacz do pakowania – wióry mogą służyć jako naturalny i biodegradowalny materiał wypełniający do pakowania delikatnych przedmiotów do wysyłki. Tutaj świetnie sprawdzą się długie strużyny spod struga. Ja zbieram je w ciągu roku i wykorzystuję do pakowania świątecznych prezentów.
• Podłoże dla zwierząt – trociny mogą być używane jako podłoże w klatkach dla małych zwierząt, takich jak króliki, świnki morskie czy chomiki, pomagając utrzymać czystość i komfort zwierząt.
• Zapobieganie śliskości na ścieżkach – w zimowych warunkach wióry mogą być rozsypywane na śliskich ścieżkach lub podjazdach, aby zapewnić lepszą przyczepność.

4. Wykorzystaj upcycling drewna i akcesoriów stolarskich

Jeśli zajmujesz się tworzeniem z drewna, wiedz, że masz możliwość nie tylko konstruowania nowych mebli czy akcesoriów, ale także wykorzystania upcyclingu jako ekologicznego sposobu urozmaicenia swoich projektów. Oto kilka pomysłów, jak możesz to zrobić:

1. Wykorzystaj stare palety – mogą stać się one bazą do stworzenia oryginalnych mebli jak stoły, ławki czy regały. Po ich odnowieniu i przemalowaniu uzyskasz nowe elementy wyposażenia wnętrz. A jeśli bawisz się w ogrodnictwo, możesz z nich także zrobić bardzo wygodne skrzynki na rozsady. Ja oprócz skrzynek, zrobiłam też kilka stolików i regałów pomocniczych, na których trzymam i przesadzam rośliny w szklarni.
2. Odnów zniszczone meble – wiekowe meble możesz z łatwością odnowić. Wystarczy skrobak lub cyklina, papier ścierny i puszka farby, aby nadać im nowy wygląd i funkcjonalność.
3. Zrób regał ze starych skrzynek – to kolejne klasyczne zastosowanie upcyclingu drewna. Stare skrzynki można przekształcić w oryginalne i funkcjonalne regały na książki, ozdoby czy inne drobiazgi.
4. Wykorzystaj stare narzędzia i akcesoria – jeśli odziedziczyłeś stare stolarskie narzędzia lub np. strugnicę, które nie są w zbyt dobrej kondycji, spróbuj wykorzystać je w zupełnie nowy sposób. Ja wstawiłam stary zniszczony stół stolarski do szklarni, gdzie świetnie mi służy. Natomiast stare narzędzia możesz przekazać np. do Muzeum Starych Narzędzi GASPAR w Poznaniu.

A jeśli chcecie jeszcze więcej inspiracji w tym zakresie, koniecznie musicie poznać naszego przyjaciela Maćka z kanału Rob in Wood, który jest niekwestionowanym mistrzem upyclingu!

5. Sadź drzewa –

Kocham nie tylko drewno, ale i drzewa. Od kilku lat wraz z moim sklepem DLUTA.PL angażuję się w sadzenie drzew. Posadziłam już ich kilkaset, z tego ok. 100 w moim własnym ogrodzie. Szczególnie kocham lipy. Dlaczego? Bo to mój ulubiony materiał do rzeźbienia, bo to drzewa, których zapach przypomina mi beztroskie dzieciństwo i dlatego, że nazywam się Lipińska 😀

Lipy to nasz rodzimy gatunek, który z wielu względów zasługuje na uwagę. Więcej o tym przeczytasz w artykułach, które o lipie napisałam jakiś czas temu: “Lipa – co to za drzewo”.

Przy okazji sadzenia drzew, warto zwrócić uwagę na bioróżnorodność. Sadzenie rodzimych gatunków drzew jest jednym z najważniejszych działań wspierających lokalną bioróżnorodność. Drzewa takie jak lipa, dąb, buk, brzoza, klon, olcha, grab, jesion, a także świerk, jodła i sosna są przystosowane do lokalnych warunków klimatycznych i glebowych, co zapewnia ich lepsze przetrwanie i zdrowy rozwój. Ponadto wspierają one lokalne ekosystemy, oferując schronienie i pożywienie dla wielu gatunków zwierząt, które są do nich przystosowane. Odpuść sobie klon jesionolistny, czy robinię akacjową. Nie tylko nie pochodzą z naszego regionu, ale wręcz uważane są za gatunki inwazyjne.

Zasadź z nami lipę i odbierz darmową dostawę w DLUTA.PL!

Z okazji naszego 20-lecia postanowiliśmy w tym roku przystąpić do współpracy z wyspecjalizowaną organizacją pozarządową, która w ramach akcji CZAS na LAS sadzi rodzime gatunki drzew. Do tej pory zasadziła już prawie 2 miliony drzew! Na stronie o tej nazwie każdy może wybrać drzewo, które chce posadzić, zapłacić za nie blikiem i już po chwili odebrać piękny certyfikat.
My jako sklep, co miesiąc zasadzimy 20 lip. Jeśli chcesz, możesz nas w tym wesprzeć i dołożyć do tego swoje drzewko. W zamian otrzymasz kupon rabatowy o wartości 10 zł na zakupy w sklepie DLUTA.PL, . Będzie to nasz wspólny wkład w tę akcję. Co Ty na to?

Regulamin tej akcji znajdziesz tutaj.

I jak? Przekonałam Cię, że masz wpływ na to, aby kolejne pokolenia mogły cieszyć się z tego cudownego materiału, jakim jest drewno?

---

Agnieszka Baraniok-Lipińska

Od ponad 20 lat prowadzę sklep specjalizujący się w sprzedaży narzędzi do ręcznej pracy w drewnie. Jednak nie tylko sprzedaję te narzędzia, ale przede wszystkim sama ich używam! W swoim warsztacie spędzam długie godziny, gdzie rzeźbię, strugam, szlifuję, wiercę, piłuję. Jednak nadal uważam, że jestem dopiero na początku swojej przygody z drewnem.
Dzięki tej praktyce o narzędziach wiem prawie wszystko. Przede wszystkim jednak rozumiem potrzeby klientów, szczególnie tych, którzy tak jak ja dopiero się uczą.
Kilka lat temu wpadłam na pomysł Samouczków Rzeźbiarskich – zestawów do samodzielnej nauki rzeźbienia i strugania drewna. W 2021 roku stworzyłam mój pierwszy autorski projekt: serię Samouczek drewniana łyżka, który podbił serca naszych klientów. Obecnie prowadzę również warsztaty rzeźbienia w drewnie dla osób początkujących pod nazwą “Alelipa!”, a także konsultacje z ręcznego ostrzenia narzędzi.

---

Powiązane Wpisy