Pasta polerska – jak wybrać najlepszą i nie zniszczyć narzędzi?

Pasta polerska często uchodzi za magiczny składnik, który zamienia dobrze naostrzone narzędzia w perfekcyjne. Ale czy zawsze jest niezbędna? Co tak naprawdę decyduje o jej skuteczności – kolor, skład, a może granulacja? W tym artykule obalę popularne mity i pokażę, kiedy warto sięgnąć po pastę polerską, a kiedy wystarczy samo stropowanie na sucho. Dowiesz się również, jak dobrać odpowiednią pastę i unikać błędów, które mogą zniweczyć efekty Twojej pracy.

Data publikacji: 27 listopada 2024r.

Spis treści

Stropowanie to etap, który zamyka proces ostrzenia i jednocześnie odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu narzędzi w idealnym stanie. Jest to temat na tyle ważny, a jednocześnie rozległy, że postanowiliśmy zamknąć go w aż 3 artykułach, które tworzą spójną całość. Poniższa tabela podsumowuje różnice między artykułami, aby ułatwić Ci wybór tego, który najlepiej odpowiada Twoim potrzebom:

Artykuł	Zakres tematyczny	Dla kogo?
1. Stropowanie – polerowanie noży i dłut na skórze – o co w tym chodzi?	Wprowadzenie do stropowania, zalety i podstawowe zasady.	Dla początkujących, chcących poznać podstawy stropowania.
2. Pasta polerska – jak wybrać najlepszą i nie zniszczyć narzędzi?	Rodzaje past, ich granulacje, wybór odpowiedniej pasty, zalety i wady stosowania pasty podczas stropowania.	Dla osób zainteresowanych zaawansowanym wykańczaniem ostrzy.
3. Technika stropowania – praktyczny poradnik	Szczegółowe instrukcje techniczne dotyczące stropowania noży i dłut, przygotowania stropu i pielęgnacji polerki.	Dla użytkowników szukających praktycznych wskazówek.

Zajrzyj do wybranego artykułu i rozwijaj swoje umiejętności krok po kroku. Bez względu na to, czy dopiero zaczynasz, czy już masz doświadczenie, znajdziesz tu wiedzę dostosowaną do Twoich potrzeb!

Czym jest pasta polerska i do czego służy?

Pasta polerska to specjalny preparat o właściwościach ściernych, który jest używany na ostatnim etapie ostrzenia do wykańczania krawędzi ostrza. Dzięki zawartości drobnych cząsteczek ściernych działa ona jak mikro-ścierniwo – usuwa resztki metalu, zadziory oraz mikroskopijne nierówności, które pozostają po ostrzeniu na kamieniach. Efektem jest idealnie wygładzone ostrze, które osiąga maksymalną ostrość i trwałość.

Dlaczego warto sięgnąć po pastę polerską? Przede wszystkim pozwala ona skrócić czas wykańczania ostrza i zwiększa efektywność stropowania. Stosując pastę, uzyskasz bardziej precyzyjne wykończenie niż przy stropowaniu bez dodatków. Dodatkowo, dla osób wymagających perfekcyjnej ostrości – szczególnie przy narzędziach precyzyjnych, takich jak dłuta snycerskie, noże strugarskie czy brzytwy – pasta polerska jest nieocenionym wsparciem.

Więcej na temat tego, czym jest stropowanie przeczytasz w naszym artykule pt. „Stropowanie – polerowanie noży i dłut na skórze – o co w tym chodzi?”

Mimo że pasta polerska nie jest obowiązkowym elementem stropowania, jej użycie pozwala osiągnąć rezultaty, które trudno byłoby uzyskać przy stropowaniu na sucho. Stropowanie bez pasty ma również swoje plusy – jest delikatniejsze dla ostrza i nie wymaga częstego odnawiania powierzchni polerki. Dlatego metoda bez dodatków świetnie sprawdza się w codziennym podtrzymywaniu ostrości narzędzi, szczególnie dla tych, którzy cenią minimalizm w warsztacie.

Co ciekawe, pasty polerskie stosowane do wykańczania ostrzy są dokładnie tymi samymi preparatami, które znajdują zastosowanie w przemyśle samochodowym, jubilerstwie czy rzemiośle artystycznym. Kluczową rolę odgrywa tu fakt, że chodzi o obróbkę metalu, a nie o konkretne fachy – niezależnie od tego, czy polerujesz ostrze dłuta, karoserię samochodu czy srebrny pierścionek, mechanizm działania pasty pozostaje ten sam.

Jak działa pasta polerska?

W skład past polerskich wchodzą drobne cząsteczki ścierne, takie jak tlenek chromu, tlenek glinu czy nawet mikroskopijne cząsteczki diamentu. Te cząsteczki są odpowiedzialne za usuwanie drobnych nierówności oraz mikro-zadziorów, które powstają na ostrzu podczas ostrzenia na kamieniach. Oto jak działa pasta krok po kroku:

1. Usuwanie mikroskopijnych zadziorów

Podczas ostrzenia na osełce często na krawędzi ostrza tworzą się drobne zadziory, niewidoczne gołym okiem. Pasta polerska skutecznie usuwa te niedoskonałości, wygładzając krawędź i sprawiając, że jest ona idealnie równa. Dzięki temu ostrze staje się bardziej precyzyjne i efektywne w pracy.

2. Mikro-wygładzanie powierzchni

Pasta polerska działa jak ultra-drobna osełka, która „poleruje” powierzchnię ostrza. Proces ten usuwa mikroskopijne rysy i nierówności, które mogły powstać na wcześniejszych etapach ostrzenia. Efektem jest gładka, lustrzana powierzchnia ostrza, która minimalizuje tarcie podczas cięcia.

3. Podtrzymywanie ostrości narzędzia

Pasta polerska nie tylko pomaga uzyskać maksymalną ostrość, ale również wydłuża jej trwałość. Dzięki eliminacji nierówności i wygładzaniu krawędzi ostrze staje się bardziej odporne na stępienie w trakcie pracy. Regularne stropowanie z pastą pozwala utrzymać narzędzia w doskonałym stanie przez dłuższy czas, zmniejszając potrzebę częstego ostrzenia.

Wygładzone ostrze nie tylko lepiej tnie, ale jest również bardziej odporne na stępienie. Pasta polerska, poprzez eliminację nierówności, zmniejsza liczbę punktów, w których ostrze może ulec mikrouszkodzeniom podczas pracy. Dzięki temu narzędzia zachowują ostrość przez dłuższy czas.

Rodzaje past polerskich – jak wybrać odpowiednią

Czas rozprawić się z mitem, że pasta zielona jest najlepsza do ostrzenia narzędzi, czyli że kolor pasty polerskiej jednoznacznie określa jej właściwości. Choć barwa pasty może sugerować jej skład lub przeznaczenie, rzeczywistość jest bardziej skomplikowana. Brak jednolitych standardów w oznaczeniach sprawia, że kolor nie jest wystarczającym kryterium wyboru. Warto więc przyjrzeć się temu, co naprawdę decyduje o skuteczności pasty polerskiej.

Na co zwrócić uwagę wybierając pastę polerską?

Granulacja:

Powyżej 10 mikronów – agresywne usuwanie zadziorów i wstępne polerowanie.
3–10 mikronów – średnie polerowanie, dobre do wygładzania ostrza po ostrzeniu – np. pasta czerwona Luxor 6,5 µ oraz pasta zielona Luxor 3,0 µ.
Poniżej 1 mikrona – finalne polerowanie, uzyskanie maksymalnej gładkości i efektu lustra – np. pasta biała Luxor 0,3 µ lub pasta Gundel-Putz 1 µ

Granulacja past polerskich bywa określana według różnych standardów, takich jak FEPA (europejski), JIS (japoński) czy inne. Różnice w tych oznaczeniach mogą powodować nieporozumienia – na przykład ta sama granulacja może być opisana inaczej w zależności od standardu. Najbardziej uniwersalnym i precyzyjnym sposobem jest posługiwanie się wielkością ziarna wyrażoną w mikronach. Dzięki temu łatwiej dopasujesz pastę do konkretnego etapu polerowania i oczekiwanych efektów.

Pamiętaj, aby dobierając granulację pasty, zwrócić uwagę na to, na kamieniu o jakiej granulacji kończysz proces ostrzenia. Ziarno pasty powinno być minimalnie grubsze, takie samo lub drobniejsze niż ziarno wcześniej użytej osełki. Dlaczego czasem można sięgnąć po pastę o nieco grubszej granulacji? Miękka skóra amortyzuje nacisk, dzięki czemu pasta działa delikatniej niż na twardej powierzchni kamienia. W efekcie, nawet po ostrzeniu na kamieniu o granulacji 2 µ, pasta o ziarnistości 3 µ może poprawić krawędź ostrza, zapewniając subtelne wygładzenie. Kluczowe jest jednak unikanie dużych różnic w granulacji – stosowanie pasty zbyt gruboziarnistej może cofnąć efekty ostrzenia zamiast je poprawić.

Oto przybliżone wartości w mikronach dla osełek syntetycznych z gradacją określoną w skali JIS :

Granulacja kamienia w skali JIS (japońska)	Granulacja kamienia w µ
1.000	16 µ
2.000	8 µ
3.000	5 µ
4.000	3 µ
6.000	2 µ
8.000	1.2 µ

Rodzaj ścierniwa:

Tlenek chromu: najczęściej używany w procesie ostrzenia narzędzi stalowych, takich jak noże, dłuta czy strugi. Uniwersalny w zastosowaniu, sprawdza się doskonale przy narzędziach do obróbki drewna. Pasty z jego udziałem zazwyczaj są koloru zielonego.
Tlenek aluminium, znany jako korund: często jest stosowany z metalami kolorowymi (np. mosiądzem, miedzią) lub bardziej miękkimi stalami. Zazwyczaj są to pasty białe i czerwone.
Pasty diamentowe: przeznaczone do ostrzenia i polerowania narzędzi z bardzo twardych materiałów, takich jak stal narzędziowa, węglik spiekany czy ceramika. Idealne do finalnego etapu pracy nad narzędziami wymagającymi ekstremalnej precyzji.

Kolor pasty polerskiej, choć często kojarzony z określonym rodzajem ścierniwa (np. zielony z tlenkiem chromu), nie zawsze odzwierciedla jej faktyczny skład. Każdy producent stosuje własne oznaczenia i receptury, co sprawia, że kolor jest raczej wskazówką niż pewnym wyznacznikiem właściwości. Wiele past dostępnych na rynku łączy w sobie różne rodzaje ścierniw, takie jak tlenek chromu, tlenek aluminium czy nawet drobinki diamentu. Dzięki temu ich zastosowanie może być bardziej uniwersalne, ale też trudniejsze do jednoznacznego sklasyfikowania. Dlatego zawsze warto zwracać uwagę na szczegółowe informacje od producenta dotyczące przeznaczenia danej pasty.

Konsystencja pasty

Bloki – trwałe i uniwersalne, idealne do polerek skórzanych i krążków filcowych. Doskonałe do regularnego ostrzenia i polerowania narzędzi w warsztacie.
Tubki i słoiki – miękkie pasty, które można wykorzystać na krążkach filcowych, a także tych wykonanych z tkaniny. Należy jednak nakładać je z umiarem i ostrożnością, aby podczas uruchomienia tarczy uniknąć rozpryskiwania i zabrudzenia otoczenia. Dzięki swojej konsystencji sprawdzają się również na drewnie, kiedy chcemy polerować dłuta profilowe.
Płynne pasty – rzadziej stosowane w ostrzeniu narzędzi. Są przeznaczone głównie do polerowania dużych powierzchni metalu, szczególnie metali kolorowych, gdzie wymagane jest równomierne i szybkie pokrycie.

Warto pamiętać, że nie wszystkie rodzaje past będą odpowiednie do polerowania stali podczas procesu ostrzenia. Część z nich ma zupełnie inne przeznaczenie.

Uważaj, co wybierasz – pasty polerskie mogą zaszkodzić!

Warto na koniec podkreślić, że obecnie na rynku dostępnych jest wiele past bez sprecyzowanych parametrów, oznaczanych jedynie kolorem. Zielone pasty, cieszące się dużą popularnością, bywają produkowane jako tanie substytuty bez określonego składu czy granulacji. Mogą one bardziej zaszkodzić, niż pomóc – na przykład uszkodzić ostrze poprzez użycie zbyt agresywnych lub nieodpowiednich cząsteczek ściernych.

Dlatego właśnie warto wybierać produkty znanych producentów, którzy podają szczegółowe informacje, szczególnie te o granulacji i zastosowaniu pasty. Dzięki temu unikniesz rozczarowań i ryzyka uszkodzenia swoich narzędzi. Jeśli producent nie określa parametrów swojej pasty, lepiej poszukać bardziej transparentnej alternatywy.

Jak prawidłowo używać pasty polerskiej?

Już wiesz, że pasta polerska jest szczególnie przydatna na końcowym etapie ostrzenia, gdy zależy nam na usunięciu mikro-zadziorów i nadaniu ostrzu maksymalnej gładkości. To kluczowy element, jeśli pracujesz z narzędziami wymagającymi precyzji, jak dłuta stolarskie, dłuta rzeźbiarskie, czy noże do drewna lub noże kuchenne. Czas zatem poznać kilka ważnych wskazówek, które mogą się okazać bardzo przydatne, jeśli chcesz, aby krawędź Twoich narzędzi była ekstremalnie ostra.

Gdzie nakładać pastę – mizdra czy lico?

Mizdra (szorstka strona skóry): idealna do wstępnego polerowania i szybkiego usuwania zadziorów. To miejsce, gdzie warto stosować pasty o większej granulacji.
Lico (gładka strona skóry): używane na końcowym etapie polerowania, szczególnie z drobną pastą, dla uzyskania perfekcyjnej ostrości.
Obie strony: w bardziej zaawansowanych technikach można nałożyć różne pasty na obie strony polerki, dostosowując ich granulację do etapów pracy.

Czy można polerować bez użycia pasty?

Taka opcja również istnieje i ma swoje korzyści. Skóra sama w sobie działa jak naturalne narzędzie wygładzające, delikatnie usuwając nierówności z ostrza. Polerowanie bez pasty sprawdza się szczególnie w codziennym utrzymaniu ostrości narzędzi, bez ryzyka nadmiernego ścierania krawędzi. Dla osób ceniących prostotę lub pracujących z narzędziami kuchennymi, stropowanie bez pasty może być wystarczającą metodą.

Ile pasty nakładać na polerkę?

Ilość pasty zależy od tego, czy przeprowadzasz wstępne czy finalne polerowanie. Na wstępnym etapie wystarczy niewielka ilość pasty o grubszej granulacji, aby szybko usunąć zadzior. Na finalnym etapie lepiej użyć drobnoziarnistej pasty, nakładając jej cienką warstwę, co pozwoli na precyzyjne wygładzenie ostrza. Uważaj, by nie nakładać nadmiernej ilości pasty, gdyż może to zmniejszyć efektywność polerowania.

Więcej o technice stropowanie znajdziesz w artykule: „Technika stropowania – jak polerować noże i dłuta na skórze„

Najczęstsze błędy przy używaniu past polerskich

Podczas używania past polerskich łatwo popełnić błędy, które mogą zniweczyć efekty ostrzenia. Aby uniknąć problemów i w pełni wykorzystać potencjał pasty, warto znać najczęstsze pomyłki oraz sposoby ich eliminacji.

Nieodpowiednia granulacja pasty: użycie pasty o zbyt grubej granulacji na etapie wykończeniowym może zniszczyć efekt wcześniejszego ostrzenia, pozostawiając rysy na krawędzi.
Brak dostosowania do granulacji kamienia: Jeśli zakończyłeś ostrzenie na drobnoziarnistym kamieniu (np. 6.000 lub drobniejszym), zastosowanie pasty o znacząco większej granulacji może cofnąć uzyskane efekty i negatywnie wpłynąć na ostrość ostrza.
Nakładanie zbyt dużej ilości pasty – nadmiar pasty może zmniejszyć efektywność polerowania, a nawet zatykać powierzchnię polerki, co prowadzi do nierównomiernego wygładzania ostrza.
Wybór tanich, nieokreślonych produktów – produkty niewiadomego pochodzenia mogą zawierać agresywne cząsteczki ścierne, które uszkodzą krawędź ostrza. Warto inwestować w sprawdzone marki o precyzyjnie określonej granulacji.
Brak czyszczenia lub użycie niewłaściwych narzędzi do polerki – zaniedbanie czyszczenia polerki powoduje gromadzenie się resztek pasty i metalu, co obniża skuteczność polerowania. Nie stosuj papieru ściernego, który może zostawić drobinki w skórze. Zamiast tego używaj szczotek miedzianych, a jeszcze lepiej mosiężnych, które bezpiecznie i skutecznie usuną zanieczyszczenia.
Zbyt duży nacisk podczas stropowania: ta uwaga nie dotyczy samej pasty, a techniki stropowania z pastą (lub bez niej). Pamiętaj, że stropowanie jest delikatnym procesem. Zbyt duża siła może uszkodzić skórę lub zmienić geometrię ostrza. Technika stropowania wymaga niewielkiego wysiłku – liczy się precyzja, a nie siła.

Alternatywy dla skóry – na czym jeszcze można stosować pasty polerskie?

Pasta polerska jest niezwykle wszechstronnym środkiem, który można stosować nie tylko na skórze, ale także na innych materiałach, dopasowując wybór do specyfiki narzędzia i efektów, jakie chcemy osiągnąć. Oto kilka popularnych alternatyw:

Krążki filcowe: są jednym z najbardziej efektywnych rozwiązań do polerowania z pastą. Montowane na wiertarkach lub szlifierkach, pozwalają na szybkie i precyzyjne wygładzanie ostrzy. Dzięki swojej stabilności idealnie nadają się do płaskich narzędzi, takich jak dłuta stolarskie czy noże do drewna.
Drewno: stosunkowo twarde, gładkie drewno, po nałożeniu pasty polerskiej, staje się świetnym narzędziem do precyzyjnego polerowania. Można je łatwo wyprofilować, by pasowało do niestandardowych kształtów ostrzy, np. rzeźbiarskich dłut profilowych czy noży o nietypowych krawędziach. Jest to alternatywa bardzo trwała i łatwa w użyciu.
Jeans: tkanina jeansowa w połączeniu z pastą to prosty i dostępny sposób na wygładzanie ostrzy. Choć efekty są delikatniejsze niż przy skórze czy filcu, jeans świetnie sprawdza się jako materiał do podtrzymywania ostrości w domowych warunkach.

Jak bezpieczenie używać past podczas ostrzenia?

Bezpieczeństwo podczas używania pasty polerskiej to aspekt, którego nie należy lekceważyć. Wiele past zawiera drobinki ścierne i substancje chemiczne, które mogą być szkodliwe przy niewłaściwym użytkowaniu. Szczególną uwagę należy zwrócić na ochronę dróg oddechowych, skóry oraz utrzymanie czystości narzędzi, zwłaszcza jeśli stosujesz pastę do ostrzenia noży kuchennych. Oto kilka kluczowych zasad, które pomogą Ci pracować z pastą w sposób bezpieczny i efektywny:

Ochrona dróg oddechowych – podczas pracy, zwłaszcza z krążkami filcowymi, używaj maseczki ochronnej, aby zapobiec wdychaniu pyłu zawierającego drobinki ścierne.
Zabezpieczenie oczu – stosuj okulary ochronne, aby uniknąć dostania się cząsteczek pasty lub pyłu do oczu.
Ochrona skóry – pracuj w rękawicach ochronnych, szczególnie jeśli masz wrażliwą skórę, która może reagować na substancje chemiczne w paście.
Higiena narzędzi kuchennych – jeśli ostrzysz noże kuchenne, upewnij się, że po zakończeniu stropowania narzędzia są dokładnie oczyszczone.
Dobre wietrzenie – zapewnij odpowiednią wentylację w miejscu pracy, aby ograniczyć wdychanie pyłów.
Uważne nakładanie pasty – stosuj tylko tyle pasty, ile to konieczne, aby uniknąć nadmiaru, który może później się osadzać na skórze lub narzędziach.
Bezpieczne przechowywanie – trzymaj pastę w oryginalnym opakowaniu, w suchym miejscu, z dala od dzieci i otwartych źródeł ognia.
Wybieraj nietoksyczne pasty – szczególnie jeśli polerujesz narzędzia kuchenne.

Jaka jest zatem najlepsza pasta polerska?

Nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi na pytanie, jaka pasta polerska jest najlepsza – wszystko zależy od Twoich potrzeb, rodzaju narzędzi, z jakimi pracujesz, oraz etapu ostrzenia. Mogę jednak podzielić się moją sprawdzoną metodą, która przynosi doskonałe efekty.

Zazwyczaj kończę ostrzenie na kamieniu o granulacji 6.000 (w japońskiej skali JIS), co daje już bardzo gładką krawędź. Kamień ten ma ziarno o wielkości 2,45 µ.
Następnie przechodzę do stropowania na mizdrze z pastą polerską o granulacji 3 µ – dzięki temu szybko usuwam mikrozadziory i wygładzam krawędź. Choć pasta jest minimalnie grubsza od ziarna polerki, to działa znacznie delikatniej na skórze niż na kamieniu ostrzącym. Miękka i elastyczna powierzchnia skóry sprawia, że proces polerowania jest łagodniejszy i nie usuwa tyle materiału, co twardy kamień.
Na sam koniec stosuję licową stronę polerki (bez pasty), aby finalnie wypolerować ostrze i nadać mu maksymalną ostrość oraz efekt lustra.

Taka sekwencja pozwala mi uzyskać perfekcyjny rezultat i dłużej cieszyć się ostrymi narzędziami.

Podsumowanie

Pasta polerska to skuteczny sposób na uzyskanie idealnie ostrego i gładkiego ostrza, ale kluczem do sukcesu jest jej odpowiedni dobór i właściwe zastosowanie. Pamiętaj, aby zwrócić uwagę na granulację dostosowaną do etapu pracy, skład ścierniwa oraz ilość nakładanej pasty – nadmiar może zaszkodzić zamiast pomóc. Unikaj również ślepej wiary w kolor pasty, np. zieloną pastę często uznaje się za uniwersalną, choć jej skład i zastosowanie mogą się różnić w zależności od producenta. Ważna jest także regularna konserwacja polerki i stosowanie odpowiedniej techniki stropowania z delikatnym naciskiem.

A jakie są Twoje doświadczenia z pastą polerską? Masz swoje sprawdzone sposoby, ulubione produkty lub triki? Podziel się nimi w komentarzach – każda wskazówka może być inspiracją dla innych!

Źródła:

Lee L., The Complete Guide to Sharpening, Taunton Press, 1996
Lie-Nielsen T., Taunton’s Complete Illustrated Guide to Sharpening, Taunton Press, 2014
Agrell I., Carving tool tune-up, Fine Woodworking, XI-XII 1998
Fraser A., Sharp and Sharper, Fine Woodworking, VII-VIII 2002
https://blademag.com/knifemaking/stropping-what-it-is-and-how-its-accomplished (dostęp: 10.11.2024)
https://artofsharpening.com/perfecting-the-edge-how-honing-compounds-enhance-stropping-results/ (dostęp: 10.11.2024)
https://carvingisfun.com/compound (dostęp: 10.11.2024)
https://onlyknife.com/how-to-strop-a-knife/ (dostęp: 10.11.2024)

© 2024 CILIO Agnieszka Baraniok-Lipińska
Treści dostępne na blogu objęte są ochroną prawa autorskiego, a ich kopiowanie, powielanie, dalsze rozpowszechnianie lub inne korzystanie bez wyraźnej zgody autora jest zakazane i może skutkować odpowiedzialnością cywilną lub karną. W razie zainteresowania licencją na korzystanie z treści napisz na adres blog@dluta.pl

Autorka tekstu:
Agnieszka Baraniok-Lipińska

Od ponad 20 lat prowadzę sklep specjalizujący się w sprzedaży narzędzi do ręcznej pracy w drewnie. Jednak nie tylko sprzedaję te narzędzia, ale przede wszystkim sama ich używam! Choć w swoim warsztacie spędzam długie godziny, gdzie rzeźbię, strugam, szlifuję, wiercę, piłuję, to nadal uważam, że jestem dopiero na początku swojej przygody z drewnem.
Dzięki tej praktyce o narzędziach wiem prawie wszystko, ale przede wszystkim rozumiem potrzeby klientów, szczególnie tych, którzy tak jak ja dopiero się uczą.
Z tematem ostrzenia zaprzyjaźniam się samego początku, najpierw teoretycznie, a od kilku lat również praktycznie. Ze względu na moje zainteresowania rzeźbiarsko-stolarskie, ostrzę zarówno różnego rodzaju dłuta, noże, jak również strugi, czy cykliny.
Bardzo dużą satysfakcję czerpię z uczenia innych, dlatego moje doświadczenie w tej dziedzinie wykorzystuję, tworząc zestawy do ostrzenia, a także prowadząc konsultacje z ostrzenia ręcznego.

Powiązane Wpisy

Ostrzenie narzędzi